Współcześnie gramofony przeżywają wielki renesans. Coraz więcej osób pragnie dysponować sprzętem. Jakie elementy są ważne przy wyborze właściwego urządzenia?

Rodzaje napędów

Produkowane są dwa rodzaje napędu talerza: bezpośredni oraz paskowy. Pierwszy rodzaj używany jest głównie przez DJ’ów, napęd bezpośredni ma duży moment obrotowy co pozwala na szybki start talerza.

Większość producentów używa jednak napędu paskowego. Pasek napędowy pozwala wyeliminować większość drgań silnika zwłaszcza, gdy pasek ma przekrój okrągły. Producenci gramofonów przeznaczonych do słuchania muzyki preferują ten rodzaj napędu. Większość silników na rynku jest asynchroniczna to znaczy pracuje na zasilaniu prądu stałego (DC). Coraz popularniejsze jednak staje się użycie silników synchronicznych (AC), gdzie sinusoida wytwarzana jest z prądu stałego. Bardzo ważne w tym wypadku okazuje się zasilanie silnika. Najlepsi producenci mają dwa a nawet trzy rodzaje zasilaczy synchronicznych do tego samego modelu gramofonu, zmiana zasilacza na lepszy powoduje znaczny wzrost dynamiki i rozdzielczości odtwarzanej muzyki. W tych rodzajach zasilaczy sinusoidę wytwarza cyfrowy procesor dźwięku (DSP) i jest on wzmacniany niemal identycznie jak we wzmacniaczu mocy używanym do głośników z tą różnicą, że w silniku napędzane są cewki silnika. W najlepszych gramofonach moment obrotowy sięga 140mNm, dwa razy więcej niż profesjonalna wkrętarka akumulatorowa.

Ramiona używane w gramofonach

Gramofony domowe i profesjonalne wyposażane są w ramiona o długościach od 9 do 12 cali. Teoretycznie im dłuższe ramię tym mniejszy błąd odczytu. Jednak ważna jest również sztywność ramienia oraz masa - im większa długość tym większa podatność na niepożądane drgania oraz większa masa. Ważny jest również rodzaj łożyskowania, musi być stabilne oraz stawiające możliwie najmniejszy opór.  Z naszych doświadczeń wynika, że najbardziej optymalne są ramiona o długości 9-10 cali i nie przekraczające efektywnej wagi (czyli wagi po stronie wkładki) 11,5g. Krótsze i lżejsze ramiona, ze względu na mniejszą bezwładność, pozwalają lepiej pracowań zawieszeniu igły we wkładce.

Ramiona produkowane są w trzech kształtach: proste, zagięte w „S” oraz zagięte po okręgu (bananowe). Nie zauważyliśmy, by kształt ramienia znacząco zmieniał sposób odczytu. Jakość brzmienia zależy więc bardziej od sztywności, podatności na rezonans i łożyskowania.

Wkładki gramofonowe

Na rynku najbardziej popularne są dwa typy wkładek - MM (moving magnet) i MC (moving coil). Zazwyczaj wkładki MC są droższe od MM, jednak jak zwykle drobne szczegóły decydują o tym, na jaki rodzaj wkładki się zdecydujemy. Jest kilka modeli niedrogich wkładek MM, które świetnie nadają się do nawet dość drogich gramofonów jako początek naszej przygody ze słuchaniem muzyki z winyla. Oczywiście najlepsze wkładki są typu MC. Trzeba przy tym pamiętać o doborze odpowiedniego przedwzmacniacza gramofonowego. Dla ludzi słuchających płyt wyprodukowanych przed 1965 rokiem ważne będzie także dobranie odpowiedniego szlifu igły. Jeśli jednak mamy tłoczenia zarówno stare jak i nowe najbardziej uniwersalnym szlifem będzie FineLine (FL) lub SuperFineLine (SFL).

Podsumowanie

Wbrew powszechnym sądom wkładka nie jest najważniejszym elementem decydującym o jakości brzmienia gramofonu. Najbardziej istotna jest konstrukcja gramofonu powodująca, by niepożądane drgania nie utrzymywały się na płycie podczas odtwarzania. Pozwala to ramieniu i wkładce na wyzyskaniu ich maksymalnego potencjału. Obecnie znacząca większość „gramofonów” jest produktem dźwiękopodobnym, jedynym kryterium decydującym o ich produkcji wydaje się być wygląd. Próba poprawienia brzmienia poprzez wymianę wkładki na lepszą powoduje tylko uwypuklenie wad takiego urządzenia.