Sękacz to znane ciastko regionalne głównie na Podlasiu, Kaszubach i Suwalszczyźnie. Swój charakterystyczny wygląd zawdzięcza metodzie przygotowania: płynną pastę wylewa się na obracającą się drewnianą spiralę i piecze się na ogniu przez mniej więcej trzy godziny. Warto wspomnieć, że sękacz został wpisany na listę produktów tradycyjnych. Co jeszcze należy wiedzieć o tym smacznym wypieku?
Co to jest sękacz?
Sękacz to ciasto wykonane z ciasta biszkoptowego wypiekane na wałku lub specjalnym drewnianym stożku. Inne nazwy tego wypieku to dziad, ciasto z rożna, kołacz lub bankuch. W Polsce ciasto do pieczenia produkowane jest na większą skalę w województwach pomorskim i podlaskim. Sękacz wygląda jak drzewo, w przekroju widoczne są wyraźne warstwy przeplatane większą ilością fragmentów ciasta. Dodatkowo płynąca masa tworzy sople imitujące sęki w drewnie. Produkt przygotowuje się z jajek, masła, śmietany, cytryny, mąki pszennej, cukru kryształu i wanilii, a po schłodzeniu ciasto można pokryć polewą czekoladową. Wypiekiem sękaczy zajmuje się Zakład Piekarniczo-Cukierniczy Jarosława Kalinowskiego z miejscowości Piątnica Poduchowna z województwa podlaskiego.
Jak piecze się sękacze?
Wypiekanie sękaczy odbywa się przez cały rok. Jednak mówi się, że najlepszą porą na zrobienie tego ciasta jest wiosna, bo wtedy nie jest ani za zimno, ani za ciepło. Ciasto jest najlepsze po trzech dniach. Przygotowanie sękacza to prawdziwa sztuka, która wymaga praktyki i dużo cierpliwości. Do przygotowania sękacza niezbędny jest drewniany wałek cieńszy z jednej strony. Należy go zawinąć w pergamin i posmarować masłem, aby sękacz można było później łatwo wyjąć. Potrzebne są też stawidełka, na których wałek będzie się opierał i obracał, grzałek elektrycznych i dużego kawałka blachy.
Kolejne warstwy ciasta wylewa się na wałek płaską łyżką; to one tworzą „sęki”. Po upieczeniu i wyjęciu wałka, do środka sękacza można włożyć szklankę nalewki, miodu pitnego lub koniaku, a następnie zawinąć ciasto w pergamin. Sękacz nabierze wtedy do swojego pierwotnego aromatu. To bardzo popularny sposób przygotowania tego wypieku stosowany przez wiele firm, między innymi przez Zakład Piekarniczo-Cukierniczy Jarosława Kalinowskiego z miejscowości Piątnica Poduchowna z województwa podlaskiego. Oprócz małych, średnich i dużych sękaczy przygotowywane są również faworki, orzeszki, krążki, sękaczyki i mrowisko.
