Audyt prawny to bardzo szeroka usługa świadczona przez adwokatów, która odnosi się przede wszystkim do różnego rodzaju procesów biznesowych. Jego najważniejszym punktem jest zaś weryfikacja procedur, przyjętych praktyk, a także dokumentacji handlowej pod kątem zgodności z prawem – compliance. Tego rodzaju audyt jest przeprowadzany coraz częściej i nie stosują go już tylko małe przedsiębiorstwa.
Czym jest audyt prawny?
Jak już wspomniano audyt prawny to weryfikacja zgodności różnych procesów, procedur i dokumentacji firmowej z prawem obowiązującym w danym państwie. Jego tworzenie opiera się na przyjęciu wielu kryteriów. Zalicza się do nich zarówno kategorie prawne, podatkowe, jak i biznesowe oraz handlowe. Wielokrotnie audyt prawny można zatem uznać za analizę biznesu ze znaczącym ukierunkowaniem prawniczym. Jego przygotowaniem zajmują się zaś kancelarie adwokackie, które specjalizują się m.in. w prawie handlowym, gospodarczym i administracyjnym. Zakres usług audytu prawnego, specjaliści zawsze dokładnie określają według potrzeb klienta, jego celów oraz wyznaczonych planów.
Jakie elementy funkcjonowania działalności gospodarczej podlegają audytowi? Przede wszystkim weryfikowana jej działalność oraz ustrój prawny i podatkowy. Sprawdzeniu podlegają również umowy handlowe, środki eksploatacji, udzielone gwarancje i poręczenie, ustanowione hipoteki, a nawet stosunki z bankami. Szczególnie badany jest stan zobowiązań bilansowych i pozabilansowych, a także współpraca z kontrahentami, wspólnikami oraz akcjonariatami. Audyt prawny może również dotyczyć analiz toczących się spraw sądowych oraz skarbowych.
Kiedy zaleca się przeprowadzenie audytu prawnego?
Audyt prawny może być przeprowadzany zarówno dla młodych, jak i dłużej działających firm. Jest on korzystny niezależnie od tego, czy przedsiębiorstwo jest duże, czy też mniejsze. Audyt dzisiaj szczególnie potrzebny jest bowiem do wdrażania spójnej polityki rozwoju firmy. Pozwala on również zmniejszyć ryzyka kontroli organów państwowych. Wykrywane są bowiem wszelkie nieprawidłowości wraz z określonymi sposobami ich wyeliminowania.
Oprócz tego audyt prawny jest często przeprowadzany przez adwokatów w przypadku zamiaru nabycia przedsiębiorstwa czy akcji. Podobnie jest z przekształceniem podmiotu (fuzje, otwieranie spółek córek, nacjonalizacja firm, zmiana ustroju prawnego lub podatkowego) – audyty pozwalają wykonać to zadanie w prawidłowy sposób.
Korzyści ze stosowania audytu prawnego
Audyt prawny ma wiele korzyści, które w dużej mierze zależą od jego rodzaju, a także celu przeprowadzenia. Wyróżnić można jednak kilka ogólnych zalet tej usługi:
- audyt pozwala zidentyfikować i wyeliminować wszelkie obszary ryzyka,
- pomaga w szacowaniu powodzenia planowanych transakcji,
- zapobiega stratom finansowym i podwyższa reputację oraz wiarygodność firmy,
- pomaga w opracowywaniu metod zabezpieczania majątku,
- pozwala uniknąć sporów na linii firma a organy państwowe (np. skarbowe),
- zapewnia najwyższą ochronę prawną,
- sprzyja polepszonej organizacji pracy firmy.
Dodatkowo tworzone audyty prawne służą menadżerom i zarządom firm w redefiniowaniu standardów etyczno-moralnych w środowiskach pracy. Korzyści osiągnąć mogą zatem wszystkie działy firmy. Audyt prawny może wpłynąć bowiem na funkcjonowanie działów kadrowo-płacowych, BHP, produkcyjnych i handlowych, obsługi klienta czy marketingowych.