Dla prawidłowego funkcjonowania naszych organizmów konieczne jest dostarczanie sobie wszystkich potrzebnych składników spożywczych w odpowiednich ilościach. Nieodpowiednie ich spożycie może mieć dla nas poważne konsekwencje zdrowotne. Jakie skutki niesie za sobą niedobór witaminy A? Czy można jej spożyć za dużo? W jaki sposób ją sobie dostarczać? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w poniższym artykule.
Na co wpływa witamina A?
Witamina A jest niezwykle istotna dla prawidłowego działania naszego organizmu. Bierze ona udział w syntezie białek i przemianie tłuszczy, zwiększa zdolności regeneracyjne komórek oraz uczestniczy w prawidłowym przebiegu procesu wzrostu. Pełni niezwykle ważną funkcję również w naszych oczach, gdzie jest częścią barwnika znajdującego się w pręcikach siatkówki oka – rodopsyny. To sprawia, że niedobór witaminy A upośledza proces widzenia, prowadząc do kurzej ślepoty.
Jej działanie jest także zbawienne dla naszej skóry. Witamina A przyśpiesza odbudowę naskórka, wzmacnia jego funkcję ochronną i zmniejsza utratę wody ze skóry. Beta-karoten, czyli prowitamina A zmniejsza wrażliwość na promieniowanie UV, zmniejszając jednocześnie prawdopodobieństwo poparzenia skóry. Zwiększa również wytwarzanie kolagenu i elastyny, dzięki czemu zmniejsza zmarszczki i przebarwienia.
Witaminie A przypisuje się również działanie antynowotworowe. Ma ona zapobiegać i spowalniać rozwój raka jelita grubego, stercza, piersi i płuc. Jednak, zamiast sięgać po suplementy z nią, lepiej udać się do sklepu spożywczego i czerpać ją z jedzenia.
Wszystkiego, co musisz wiedzieć o witaminie C, dowiesz się z naszego artykułu.
Chcesz wiedzieć więcej o witaminach? Przeczytaj o witaminie K.
Jakie są skutki niedoboru witaminy A?
Przyczyny niedoboru witaminy A są bardzo różnorodne. Jedną z nich, której nie rozpoznamy bez pomocy lekarza, są zaburzenia wchłaniania tej witaminy. W takiej sytuacji konieczne będzie zdiagnozowanie przyczyny tych zaburzeń, zanim będziemy mogli walczyć z niedoborami.
Do niedoborów witaminy A mogą prowadzić również zbyt uboga lub źle zbilansowana dieta. Ta druga zazwyczaj jest problemem w przypadku osób starszych i dzieci. Nie będziemy przyswajać wystarczająco dużo witaminy, a także, jeśli nasza dieta będzie uboga w białka lub tłuszcze. Również picie alkoholu i palenie tytoniu może sprawiać, że w naszym organizmie będzie niewystarczająco witaminy A.
Skutki niedoboru witaminy A mogą oddziaływać na cały organizm. Należą do nich:
- problemy skórne – uporczywa suchość skóry, szczególnie na łokciach, kolanach, ramionach i udach, która nie ustępuje po smarowaniu balsamem,
- problemy z widzeniem i oczami – dotyczy to szczególnie widzenia po zmierzchu (tak zwana kurza ślepota), pojawia się też wydłużony czas przyzwyczajania się oka do ciemności (więcej niż 10 sekund) i suchość gałki ocznej, mogąca prowadzić nawet do zmętnienia i rozmiękczania rogówki,
- zmniejszenie odporności na infekcje,
- zahamowanie wzrostu,
- zmiany w układzie nerwowym,
- brak witaminy A może powodować zaburzenia miesiączkowania i płodności u kobiet,
- dzwonienie w uszach u osób starszych.
Jakie są skutki nadmiaru witaminy A?
Chociaż objawy niedoboru witaminy A są poważne, nie należy sięgać po nią bez konsultacji z lekarzem, jako że w nadmiarze jest ona substancją toksyczną, szczególnie niebezpieczną dla kobiet w ciąży. Może powodować między innymi drażliwość, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, pogorszenie stanu skóry i paznokcie, powiększenie wątroby i śledziony, bóle głowy, drgawki i światłowstręt.
Gdzie znajdziemy witaminę A?
Źródłami witaminy A są przede wszystkim mięso, jaja i przetwory mleczne. Najwięcej, bo powyżej 1500 mikrogramów (µg) na 100 gram znajdziemy w wątróbce kurczaka, wieprzowej i wołowej. Pomiędzy 150 a 1500 mikrogramów zawierają produkty takie jak sery topione, sery dojrzewające, jaja, margaryny, masło, tuńczyk i węgorz. Od 15 do 150 mikrogramów znajdziemy z innych mięsach, rybach, a także jogurtach, serkach i pieczywie.
Dowiedz się, jakie niedobory witamin grożą nam zimą i jesienią.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj artykuł o witaminie E.